Α. Φιλίνη, ο κ. Γ. Λιβανός και ο κ. Μ. Γεωργάκας |
Η δεύτερη εκδήλωση της κυβέρνησης για το Έτος Εθελοντισμού έγινε στη Θεσσαλονίκη (Λιμάνι, Μουσείο Φωτογραφίας), την Κυριακή, 27 Μαρ 2011, με χαιρετισμό του Γενικού Γραμματέα Νέας Γενιάς-ΓΓΝΓ κ. Γιάννου Λιβανού, και εισηγήσεις από τον Αντιπρόεδρο του Ινστιτούτου Νεολαίας (κρατικός οργανισμός) κ. Μιχάλη Γεωργάκα και την κα Αναστασία Φιλίνη, από την Εθνική Υπηρεσία των Προγραμμάτων Ε.Ε. «Νέα Γενιά σε Δράση». Στο ευάριθμο πλήθος διακρίναμε την κα Μαρία Τσιουτάκη (από την Αντιδημαρχία Θεσσαλονίκης και για τον εθελοντισμό), ενώ η εξαιρετική ανοιξιάτικη ημέρα λειτούργησε αποτρεπτικά για μαζικότερη συμμετοχή.
Ανάμεσα στα πολλά σημαντικά ακουστήκαν:
1. Η Δράση 2 της Ευρωπαϊκής Εθελοντικής Υπηρεσίας στην περίοδο 2007-2010 υποδέχθηκε 1200 νέες & νέους από άλλες χώρες και έστειλε περίπου 350 στο εξωτερικό, με υπολογιζόμενο συνολικό κόστος περίπου 4.400.000 €
2. Η μόνη πρόσφατη (2008) διαθέσιμη έρευνα για τους εθελοντές στην ΕΕ περιγράφει το προφίλ του μέσου εθελοντή ως άνδρα, μορφωμένο, ηλικίας 30-50 ετών, με προσφορά υπηρεσιών κυρίως στον αθλητισμό και την υγεία.
3. Το Έτος Εθελοντισμού αποφασίσθηκε από την Ευρ. Ένωση πριν δύο χρόνια εν μέσω κρίσης, και ίσως ακριβώς λόγω της κρίσης. Απλά συνέπεσε στην Ελλάδα με την έξαρση της Ελληνικής Κρίσης στην οικονομία και τις αξίες. Ο εθελοντισμός είναι ίσως σήμερα πολύ περισσότερο απαραίτητος διότι η κρίση δημιουργεί αύξηση στους αστέγους, απόρους, ηλικιωμένους, κλπ, ενώ δοκιμάζει την κοινωνική συνοχή.
4. Στην εβδομάδα εθελοντισμού στην Αθήνα, 17-22/3/2011, περίπου 90 εθελοντικές οργανώσεις έδωσαν το παρόν, ενώ καθόλη την διάρκεια του έτους πρόκειται να δοθεί υλικό για τον εθελοντισμό στα σχολεία, κυρίως για το περιβάλλον.
5. Η ΓΓΝΓ έθεσε σαν προτεραιότητες τρία σημεία. 1-Δράσεις υλοποίησης του εθελοντισμού, 2-Διαμόρφωση ενιαίο θεσμικού πλαισίου στα 7 υπουργεία που έχουν ενεργό ανάμιξη στον εθελοντισμό, καθόσον κάθε υπουργείο εφαρμόζει ξεχωριστούς κανόνες δικαίου και 3-Δημιουργία Δομών & Υποδομών σε συνεργασία με το ΥΠΕΚΑ για Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Δράσεις για την Κλιματική Αλλαγή.
6. Το πρόγραμμα ιστιοπλοϊκών διημέρων πέρυσι φιλοξένησε 1600 νέες & νέους με κόστος περίπου 200.000 €, αλλά μάλλον δεν θα ξαναγίνει εφέτος.
7. Καταγράφεται μια δυσπιστία και αμφιβολία για τις σκοπιμότητες των εθελοντικών δραστηριοτήτων διότι τελικά μπορεί να υποκαθιστούν εργαζόμενους, ή να εξασφαλίζουν ανταποδοτικά οφέλη για πρόσληψη στο δημόσιο ή να υποστηρίζουν δημόσιες-δημοτικές υποχρεώσεις ή ακόμα απλά να αυξάνουν την κερδοφορία πολυεθνικών ή επιχειρηματικών κολοσσών (όπως πχ σε διεθνείς διοργανώσεις).
8. Δεν έγινε σαφές γιατί η ΓΓΝΓ φαίνεται να αναλαμβάνει πρωτοβουλία στον εθελοντισμό, καθόσον παρά το ότι η νεολαία είναι το κατά τεκμήριο ελπιδοφόρο κομμάτι της κοινωνίας, ο εθελοντισμός κυρίως προσφέρεται από πολίτες 30-50 ετών, είναι καθαρά πολιτιστικό χαρακτηριστικό της κοινωνίας και υπάρχει και λειτουργεί ο κρατικός οργανισμός ΕΡΓΟ ΠΟΛΙΤΩΝ, που εποπτεύεται από το Υπουργείο Πολιτισμού-Τουρισμού. Σημειώνεται ότι το ΕΡΓΟ ΠΟΛΙΤΩΝ υποστηρίζει σήμερα τεχνικά το μόνο ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ της Κοινωνίας των Πολιτών που δημιουργήθηκε «από κάτω» και λειτουργεί ανοικτά με 200 περίπου δομές εθελοντικών Μη Κερδοσκοπικών Οργανισμών.
9. Εκφράστηκε από πολλούς η αισθητή ανάγκη για τεχνική υποστήριξη και τεχνική βοήθεια του εθελοντισμού, σαν να πρόκειται για κάτι το καινούργιο, μετά τους ολυμπιακούς αγώνες 2004, ενώ είναι γνωστό ότι υπάρχουν και λειτουργούν μακροχρόνια με εξαιρετική τεχνογνωσία και μακροχρόνια προσφορά, εθελοντικές οργανώσεις πολύ πριν γίνει «μόδα» ο εθελοντισμός.
10. Έγινε κατανοητό ότι ο εθελοντική δράση χωρίς ένα σαφές σύστημα κοινών παραδεδεγμένων πολιτιστικών αξιών, χωρίς ένα στοιχειώδη κώδικα ηθικής, μπορεί να διολισθήσει σε δύσκολους και επικίνδυνους δρόμους. Και αυτό φαίνεται ότι λείπει, παρά την προσφερόμενη τεχνική υποστήριξη από την ΓΓΝΓ.
11. Με έκπληξη ακούστηκε ότι λόγω της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας που διανύουμε θα έπρεπε να συνδεθεί ο εθελοντισμός με την ανεργία και με κίνητρα απασχόλησης.
12. Επίσης μερικά μέλη εθελοντικών οργανώσεων εξέφρασαν την απορία «γιατί να γίνω εθελοντής? Τι έχω να οφεληθώ?»
13. Μοιάζει ότι η ΓΓΝΓ είναι στραμμένη μόνο στους κατοίκους των μεγάλων αστικών κέντρων όπου δεν υπάρχει κοινωνικός ιστός και δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη στα προγράμματά της την κάλυψη δραστηριοτήτων στις αγροτικές κοινωνίες και στην περιφέρεια, αγνοώντας τις νέα και τους νέους αγρότες από την κρατική μέριμνα.
14. Στα «Προγράμματα-Δράσεις 2011» της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς από τις 13 δραστηριότητες μόνο μία αναφέρεται σε νέους αγρότες, και αυτή όπως ανέφερε ο κ. Γενικός αναφέρεται στην Επιστημονική Υποστήριξη Νέων Αγροτών με ισχυρή εστίαση στις νέα μορφές διακίνησης, διαφήμισης και συσκευασίας αγροτικών προϊόντων, νέα είδη καλλιεργειών και αξιοποίηση ηλεκτρονικών διαδικτυακών μέσων, δηλαδή εστιασμένη στην αγορά.
15. Η σοβαρή διαφοροποίηση για τους νέους αγρότες, παρότι είναι η πρώτη φορά που η ΓΓΝΓ ασχολείται και με τους νέους αγρότες, δεν μπορεί να απομακρύνει κριτικές ότι οι νέοι αγρότες αντιμετωπίζονται χωρίς την δέουσα ισοτιμία, ισονομία και ισομοιρία.
16. Με πολύ ενδιαφέρον ακούστηκε από εθελοντές των ανταλλαγών της Εθελοντικής Υπηρεσίας ότι «έγινα εθελοντής για να γίνω καλύτερος εγώ» ή ότι «ένοιωθα την ανάγκη να προσφέρω στην κοινωνία» ή «ο εθελοντισμός είναι τρόπος ζωής» ή «ο εθελοντισμός είναι εσωτερική πολιτιστική ανάγκη» ή «ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής» ή «μετά την εθελοντική εργασία βλέπεις τα πράγματα διαφορετικά» ή «η εθελοντική εργασία σε αλλάζει ως άνθρωπο, αλλά και αλλάζεις με την προσφορά σου την κοινωνία» ή «έκανα φιλίες και γνωριμίες σταθερές διαχρονικά» ή «παίρνουν αυτοί (η κοινωνία), παίρνουμε και εμείς σε ιδέες και συναισθήματα»ή «τα πάντα είναι θέμα παιδείας» κλπ κλπ
17. Επισημάνθηκε ότι σε άλλες χώρες, πολλές νέες και νέοι, μετά τα 18 έτη, ταξιδεύουν για να αποκτήσουν εμπειρίες, να γνωρίσουν πολιτισμούς, κυρίως όμως να «βρουν» τον εαυτό τους και να κάνουν τις επιλογές της ζωής τους.
Το επόμενο τετραήμερο η ΓΓΝΓ θα έχει την ευκαιρία να καταγράψει τις εμπειρίες των συμμετεχόντων στην Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία σε άλλες χώρες, σε μια προσπάθεια να τεκμηριωθούν τα θετικά ή/και δύσκολα σημεία της πολύ πετυχημένης Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας, ενώ η υπεύθυνη έδωσε πολλά στοιχεία για όσους θα ήθελαν να συμμετέχουν ως εθελοντές ή να πιστοποιηθούν ως υποδοχείς εθελοντών, φιλοδοξώντας με την ολοκλήρωση του προγράμματος το 2013 να έχει εξισορροπηθεί ο αριθμός των φιλοξενηθέντων εθελοντών στην πατρίδα μας με όσους εθελοντές πήγαν στο εξωτερικό.
Για το Έτος Εθελοντισμού, η γιορτή για την δέσμευση εκατομμυρίων πολιτών στην Ευρώπη, έχει στοιχεία στους δικτυότοπους www.europa.eu/volunteering/conference-enents, www.europa.eu/volunteering/tour, www.europa.eu/volunteering/my-story, www.europa.eu/volunteering, www.eyv2011.eu και http://volunteers.neagenia.gr
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998282382